TARİHÇESİ

Adı: Galatasaray Spor Kulübü

Kuruluşu: 1905 Sonbaharı

Kurucuları:
Ali Sami Yen, Asım Tevfik Sonumut, Emin Bülent Serdaroğlu, Celal
İbrahim, Bekir Sıtkı Bircan, Reşat Şirvanizade, Refik Cevdet
Kalpakçıoğlu, Abidin Daver

Kurulduğu Yer: Galatasaray Lisesi 5. sınıfı

İlk Renkler: Kırmızı-Beyaz ( Sonradan Sarı- Siyah ve Sarı -Kırmızı)

İlk Lokal: Galatasaray`da Bulgar Sütçü`nün Dükkanı

İlk Amblem: Tobler Çikolatasındaki kartal

İlk Başkan: Ali Sami Yen

İlk Maç: Galatasaray- Kadıköy Faure Mektebi (2-0)

İlk Spor Dalı: Futbol

İlk Şampiyonluk: İstanbul Pazar Ligi Şampiyonluğu

Kuruluş Hedefi: " İngilizler gibi toplu halde oynamak, bir renge ve isme sahip olmak.
Türk olmayan takımları yenmek."
KURULUŞ:
Galatasaray
Spor Kulübü, Türk Spor Tarihi'ndeki öncü olma özelliğini hiç kuşkusuz
içinden doğduğu ve gene öncü bir kurum olan Galatasaray Lisesi'nden
(Mektebi Sultani) almıştır. Okul ile kulüp arasındaki koparılmaz bağ,
yadsınamayacak bir gerçeklik ve övünç kaynağıdır.

Devlet adamı
yetiştirmek amacıyla II. Beyazıt tarafından 1482'de kurulan mektep,
adını kurulduğu bölgeden alır ve "Galata Sarayı" olarak anılmaya
başlar. Okul modern konumuna 1 Eylül 1868'de Sultan Abdülaziz döneminde
kavuşur. Okul' un yeniden yapılanmasıyla birlikte, Türkiye'de de gerçek
anlamıyla ilk sportif çalışmalar başlamış olur ve okulda Beden Eğitimi
dersi jimnastikçi 'Monsieur Curel' tarafından eğitim programına konur.
Bu atılımlar gerçekten bir devrim niteliği taşımaktadırlar. Curel,
modern aletler eşliğinde çalıştırdığı öğrencileri sportif açıdan
geliştirirken, onlar için Kağıthane'de bir idman Bayramı düzenler. Yıl
1870'tir. Bu etkinlikte başarı gösteren sporcular değişik ödül ve
madalyalar kazanır ve yarışmaların sonunda öğrencilere "kuzulu pilav"
verilir. Bu da, sonraki yıllarda bir başka geleneğin başlangıcını
oluşturur.

Curel'den sonra görevi devralan yabancı spor hocaları
(M. Moiroux, Signor Martinetti, Stangali gibi), jimnastik ve atletizmin
yanı sıra, değişik branşlara da eğilerek (yüzme, kürek, aletli
jimnastik), bir ilki daha başlatmış olurlar. Bu çalışmaların ürünü çok
geçmeden alınmaya başlanır ve adı Türk Spor Tarihi'ne altın harflerle
yazılan Faik Üstünidman'ın yanı sıra, Binbaşı Mazhar Kazancı,
Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeşler GSL'nde görev alıp, izcilik,
tenis, hokey gibi spor dallarının öğrenciler arasında yaygınlaşmasını
sağlarlar. Özellikle Üstünidman'ın ön ayak olmasıyla, öğrenciler
futbolla tanışırlar. Ama oynanan futbol, bir kör dövüşünden farklı
olmayan ve kural tanımayan bir koşuşturmayı andırmaktadır. Ama futbol
GSL' nin Tören Kapısı'ndan adımını atmış ve tam bir salgına dönüşmüştür.

1901
yılında İstanbul'da yaşayan iki İngiliz, James Lafontaine ve Horace
Armitage, Rum ve İngiliz oyunculardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü
kurmuşlar ama 1903'te takımdaki İngilizler bir anlaşmazlık sonucu
ayrılarak Moda Kulübü'nü oluşturmuşlardır. 1904 yılında ise bu
kulüpler, Imogen, Elpis, Strugglers takımlarıyla anlaşarak, İstanbul
Futbol Birliği'ni hayata geçirmişler ve bugünkü Fenerbahçe Şükrü
Saraçoğlu Stadı'nın yerinde bulunan "Union Club-İttihat Spor" sahasında
düzenli karşılaşmalar yapmaya başlamışlardır. Görüldüğü gibi bu
takımlar yabancı ya da azınlık takımlarıdır. Türk olmayan ekiplerin
gerçekleştirdikleri bu ilk futbol karşılaşmaları, GSL öğrencilerini hem
ilgilendirir hem de çok üzer. Artık onların amacı, kendi futbol
kulüplerini kurmak, ölesiye sevdikleri bu oyunun kurallarını
"hatmetmek" ve yabancılarla boy ölçüşmektir.

Türk olmayan takımları yenmek

Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen, "Ellinci Yıl" kitabında kuruluş öyküsünü şöyle anlatır:
"1
Teşrin 1905'te mektebin beşinci sınıfında edebiyat muallimimiz merhum
Mehmet Ata beyin dersi esnasında birkaç arkadaş baş başa vererek
Galatasaray'da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik. İlk
müteşebbisler oyuna ve mücadeleye meyyal arkadaşlardan Asım Tevfik
Sonumut, Reşat Şirvani, Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver, Kamil...gibi
gençlerdi. Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sırp talebesinden çevik
ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmişlerdi. Asım'ı muhasebeciliğe,
Cevdet'i ikinci reisliğe seçmiş, kendim de Reis olmuştum. Asım her
hafta arkadaşlardan birer kuruş toplamakda mahir olduğu için kendisini
muhasebeci yapmıştık. Ben Reisliği topu yağlayıp şişirmekle almıştım.
Topumuza evladım gibi bakardım. Zaten varımız yoğumuz da toptu. Mektebe
gelirken, domuz sokağından geçer, domuz yağı alırdım. Topu onunla
yağlar, şişirirdim; yamasını yeni pabucumdan kesmiştim. Bunu gören
arkadaşlar, bana hepimizden fazla paye vermişlerdi. Yani o zaman
Reisliğe ve diğer vazifelere payeyi, en çok çalışan kazanırdı. Cevdet
de ikinci Reisliği formaları yıkadığı için almıştı.

"Maksadımız İngilizler gibi toplu bir halde oynamak, bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek."

Kulübün
adının Gloria (Zafer) ya da Audace (Cesaret) konulması yolunda görüşler
ortaya atılmışsa da, sonuçta Galatasaray olmasında anlaşmaya
varılmıştır. Araştırmacı Cem Atabeyoğlu, Galatasaray adının, bu takımın
yaptığı ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlardan
"Galata Sarayı efendileri"diye söz etmelerinden doğduğunu yazar. Bunun
üzerine kurucular da ismi benimserler ve "Adımız Galata Sarayı olsun"
derler.

Kurucu Listeler

1905'ten 1919'a kadar Galatasaray
Spor Kulübü'ne Başkanlık yapan, mektebin 889 numaralı öğrencisi Ali
Sami Yen, inci gibi elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye
Kulübü ıhsaiyet Defteri'nin (Sayım-İstatistik Defteri) 181 ve 182.
sayfalarında kurucu 13 üyeyi şöyle sıralar: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım
Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-B. Nikolof;
6-Milo Bakiş; 7-Pol Bakiş; 8-Bekir Sıtkı Bircan; 9-Tahsin Nahit;
10-Reşat Şirvanizade; 11-Hüseyin Hüsnü; 12-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu;
13-Abidin Daver.

1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dernekler
yasası bulunmadığından, Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil
edilme olanağını bulamamıştır. 1912 yılında Cemiyetler Kanunu
çıkarıldıktan sonra, kulüp yasal bir kimlik kazandı. Yetkili makamlara
kulüplerin tüzükleriyle birlikte, kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de
bildirilmesi zorunlu tutulduğundan, istifa eden ya da eğitimlerini
tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk listeden çıkarılmış ve 1 Eylül
1913'te kurucu liste yeniden düzenlenmiştir. Kurucu üyelerin yeni
sıralaması şöyle gerçekleşmiştir: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut;
3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-Bekir Sıtkı Bircan;
6-Reşat Şirvanizade; 7-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu; 8-Abidin Daver.

Renklerin öyküsü

Galatasaray
Spor Kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. Bayrağımızın
renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin baskıcı ve
paranoyak yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı
bir takibe alınmışlardır. Bu nedenle, sarı-siyah renkler gündeme gelmiş
ama bunlar da kalıcı olmamış ve Galatasaray bugünkü renklerine
kavuşmuştur. Bu renklerin öyküsünü Ali Sami Yen'den dinleyelim:
"Birçok
yerleri dolaştıktan sonra, nihayet Bahçekapı'daki Şişman Yanko'nun
dükkanına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. Biri,
vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı, öteki de, içinde turuncudan iz
taşıyan tok bir sarı. Tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile
kumaşların dalgalarını birleştirdi. Bir saka kuşunun başı ile kanadının
yarattığı renk güzelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu. Ateşin
içindeki renk oyunlarını görür gibi olmuştuk. Sarı-Kırmızı alevinin
takımımız üstünde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal
galibiyetten galibiyete götüreceğini tahayyül ediyorduk. Nitekim de
öyle oldu." Buna karşılık kuruculardan Bekir Sıtkı, söz konusu
renklerin Gül Baba'nın II.Beyazıt'a verdiği sarı ve kırmızı güllerden
esinlendiğini ileri sürer.



Galatasaray Dergisi`ne bize sağladıkları içerik için teşekkür ederiz.

GSnin amblemi nasıl doğdu?
Galatasaray
' ın ilk amblemi, 333 Şevki Ege tarafından çizildi. Bu, ağzında futbol
topu olan kanatları gerili bir kartaldı. "Kartal", Galatasaray'lıların
üzerinde durduğu bir amblem örneğiydi. Ancak, kartal adı
benimsenmeyince, Şevki Ege'nin kompozisyonu bir kenara itildi.
Sonraları , GS amblemi doğdu ve benimsendi.

Suat Başar,Galatasaray ambleminin nasıl doğduğunu şöyle anlatıyor:

Yıl 1923…

O
yıl biz "cinquieme" da, yani lise 1' deydik. Arkadaşlarımızdan 74
Ayetullah Emin, sıra arkadaşı Şinasi (Şahingiray), ile birlikte her
hafta "Kara kedi" %90 nispetinde Ayet'in inci gibi el yazısı ile
yazılmıştır. Ayet, bir taraftan mecmuasının yazılarını temize çekerken,
bir yandan da sahifelerini ve bilhassa kapak vazifesi gören ilk
sahifesini süslerdi. Bir defasında bu kapakta hepimiz basit fakat zarif
çizilmiş bir "Gayin -Sin" gördük. Kırmızı Gayin' ın içine sarı bir
"Sin" oturtulmuştu. Hendesi çizgilerle ve muayyen ölçülerle resmedilmiş
olan bu şekil , kulübümüzün, yalnız kulübün değil, bütün Galatasaray '
lılığın remzi olacaktı. Ama, her şeyden evvel bu şekli kulübün
kongresine teklif etmek lazımdı. Bu teklifi kim yapacaktı?
Tasarladığımız arkadaş çekingendi ve kongre günü yaklaşıyordu. Nihayet
o gün geldi. 1923 yılında, bir gün mektebin resim sınıfında kalabalık
bir kongre toplandı. Ne ateşli, ne heyecanlı bir kongreydi o. Kimler
yoktu ki? Belli ki Galatasaray yeni hamlelere hazırlanıyor, spor
sahasında yeni inkilaplar yapacak, memlekette yeni çığırlar açacak.
Teklifler ve kararlar bibirini kovalıyor. Şinasi arkadaşımız Ayet'den
"Gayin-Sin" resmini almış, kongreye teklif edecek, ama o da çekingen,